Wojciecha Dutkiewicz – powstaniec wielkopolski 1918/1919, nauczycielka, patronka Muzeum Regionalnego w Rogoźnie
Urodziła się 23 kwietnia 1896 r. w rodzinie Antoniego Dutkiewicza i Katarzyny z d. Cholewińska.
Uczennica dziewięcioklasowej Wyższej Szkoły Dziewcząt (Städtische Deutsche Mädchenschule), prowadzone przez pp. Langenmayer w Rogoźnie. Jako eksternistka zdała maturę w Gimnazjum Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, a następnie wyjechała na studia do Fryburga w Szwajcarii. Przebywając tam, ukończyła także w Estavajer le Lac kurs języka angielskiego.
Kalendarium:
*** maj 1915 r. dyplom ukończenia studiów romanistycznych
*** 4 marca 1916 r. egzamin nostryfikacyjny dyplomu szwajcarskiego w Poznaniu i tam też nastąpiła jego weryfikacja.
*** 1915 r. rozpoczęła pracy nauczycielskiej w Zakładzie Aleksandry Słonimskiej, znanej nauczycielki i działaczki poznańskiej.
*** w pierwszych dniach grudnia 1918 r. weszła w skład istniejącej już od listopada 1918 r. Tajnej Organizacji Zbrojnej powołanej przez Antoniego Biskupskiego i Aleksandra Dyka, z rozkazem przygotowania pomocy sanitarnej.
*** 1 stycznia 1919 r. Wojciecha Dutkiewicz wraz z siostrami Marią i Moniką stawiły się do dyspozycji Marii Meissnerowej, organizatorki punktu Czerwonego Krzyża w szpitalu powstańczym utworzonym w budynku Seminarium Nauczycielskiego w Rogoźnie. Uczestniczyła także w szkoleniu prowadzonym przez dr Bronisława Wysockiego i Romana Gusta, byłego sanitariusza wojskowego.
*** pod koniec stycznia 1919 r. wróciła do Poznania, lecz nadal pracowała w charakterze sanitariuszki m.in. przy odbieraniu i zaopatrywaniu rannych przywożonych z okolicy. Po przyjeździe do Poznania Międzynarodowej Misji Wojskowej z gen. Fochem na czele dnia 1 marca 1919 r., Główne Dowództwo Frontu Wielkopolskiego zatrudniła Ją w charakterze tłumacza języków obcych. W 1920 r. po opuszczeniu Poznania przez Misję, Wojciecha Dutkiewicz nadal pracowała jako tłumaczka pozostałej grupy oraz sanitariuszka w szpitalu przy ul. Szkolnej w Poznaniu na oddziale wewnętrznym i chirurgicznym.
*** 1922 r. podjęła pracę w Rogoźnie, początkowo w szkole podstawowej, następnie w szkole wydziałowej. Należała wówczas do Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, którego prezesem w Rogoźnie był Konstanty Gliszczyński, nauczyciel gimnazjum.
*** od 1931 r. przydzielona została do pracy w Prywatnym Gimnazjum Niemieckim. W latach 1935 – 1939 ponownie pracowała w szkole podstawowej.
*** II Wojny Światowej: w grudniu 1939 r. została wraz z rodziną wysiedlona do Sokołowa Podlaskiego (Generalne Gubernatorstwo), gdzie pracowała jako nauczycielka. Wkrótce wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej – późniejsze AK. W zespołach szkolnych uczyła od 5 grudnia 1939 r. do 11 sierpnia 1944 r., tj. do momentu wyzwolenia Sokołowa Podlaskiego. Przez ten okres prowadziła tajne nauczanie /TON/.*** 25 marca 1945 r. wróciła w rodzinne strony, do Rogoźna. Pracę pedagogiczną podjęła w Liceum Ogólnokształcącym im. Przemysława II, którą kontynuowała do 1972 r., czyli do chwili przejścia na emeryturę.
*** 1967 r. z okazji zbliżającej się rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 zorganizowała w swoim domu mini – muzeum propagując, szczególnie wśród młodzieży – historię Rogoźna i okolic. Eksponaty z „domowego” muzeum stały się podstawą zbiorów muzealnych obecnej instytucji.
*** Wojciecha Dutkiewicz zmarła 28 stycznia 1990 r.
Za swą działalność została uhonorowana licznymi odznaczeniami, tj. Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrną Odznaką PCK II–ego stopnia, Złotą Odznaką ZNP, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznaką Zasłużonego Nauczyciela PRL, odznaką Za Tajne Nauczanie TON, dwiema odznakami „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej”. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 mianowano Ją na stopień podporucznika.
W 1991 r. Muzeum Regionalne w Rogoźnie otrzymało imię Wojciechy Dutkiewicz.
A. Pilarska
